Kış aylarında zeytinyağının şişede bulanıklaşması veya tamamen katılaşması birçok tüketicide “Acaba bozuldu mu?” sorusunu akla getirir. Oysa bu durum, çoğu zaman yağın doğal yapısıyla ilgilidir. Peki zeytinyağı neden donar, bu kaliteyi nasıl etkiler?
Zeytinyağı Donar mı?
Evet, donar. Zeytinyağı doğal bir yağ olduğu için düşük sıcaklıklarda yapısında bulunan yağ asitleri kristalleşir ve yağ bulanıklaşır, hatta tamamen katılaşır.
- Donma sıcaklığı: Zeytinyağının donma sıcaklığı genellikle +4°C ile -6°C arasında değişir.
- Tam donma: Uzun süre düşük sıcaklıkta kaldığında tamamen katılaşabilir.
Donmanın Sebepleri
1. Yağ Asidi Kompozisyonu
Yüksek oleik asit oranına sahip yağlar daha düşük sıcaklıkta donar.
2. Sıcaklık Farkları
Yağ, ani sıcaklık değişimlerinde daha hızlı kristalleşir.
3. Depolama Koşulları
Kışın açık alan, balkon veya soğuk depo gibi yerlerde saklanan zeytinyağı kolayca donar.
Zeytinyağı Donduğunda Bozulur mu?
Hayır, donma zeytinyağını bozmaz. Oda sıcaklığına alındığında tekrar sıvı hale gelir ve besin değerini kaybetmez. Ancak sık sık donma–çözülme döngüsüne maruz kalmak, yağın aromasında hafif değişikliklere neden olabilir.
Donma Kalite Göstergesi midir?
Halk arasında “Donuyorsa saftır” şeklinde bir inanış vardır, fakat bu doğru değildir.
- Donma, yağın doğal yapısına bağlıdır, saflık göstergesi değildir.
- Gerçek kalite, analiz raporları ve duyusal testlerle anlaşılır.
Donmayı Önlemek İçin Saklama Önerileri
- İdeal saklama sıcaklığı: 14–18°C.
- Serin, karanlık bir dolapta veya kilerde muhafaza edin.
- Balkon, garaj gibi aşırı soğuk alanlarda saklamaktan kaçının.
Sonuç
Zeytinyağının donması tamamen doğal bir durumdur ve kalite ile doğrudan ilgisi yoktur. Doğru saklama koşullarında, zeytinyağınız yıl boyunca hem lezzetini hem de besin değerini korur.